Innovatie in woningbouw: Parallel
Plannen met Fakton en Bouwstroom Noord

De woningnood in Nederland vraagt om snelle en efficiënte oplossingen. Bouwstroom Noord, een samenwerking tussen vijf woningcorporaties en twee bouwbedrijven, streeft ernaar om woningbouw betaalbaar en toegankelijk te houden door te innoveren op het gebied van samenwerking, proces en product. Door projecten te standaardiseren, processen te stroomlijnen en continu te evalueren, wordt steeds efficiënter gebouwd. Om een volgende stap met elkaar te kunnen zetten, worden nieuwe manieren om de woningbouw te versnellen onderzocht.  Eén van de veelbelovende methoden hiervoor, is het toepassen van parallel plannen. Samen met gemeenten, architecten en stedenbouwkundigen ging Bouwstroom Noord aan de slag in een hackathon rondom parallel plannen.

Wat is Parallel Plannen?

Parallel plannen betekent dat verschillende fasen van een bouwproject niet meer achtereenvolgend, maar gelijktijdig worden uitgevoerd. Terwijl voorheen iedere stap – zoals het opstellen van uitgangspunten, berekeningen, ontwerpen, onderzoeken, en participatie – na elkaar plaatsvond, worden deze bij parallel plannen in een kort tijdsbestek gezamenlijk uitgevoerd. Deze methode bespaart niet alleen tijd, maar zorgt ook voor een betere samenhang en afstemming tussen de verschillende disciplines.

Hoe werkt Parallel Plannen?

Er zijn vijf principes. De eerste is het naar voren halen van activiteiten. De tweede is het kortcyclisch werken aan bepaalde onderdelen. De derde is het extra aandacht geven aan het delen van informatie met stakeholders in- en extern. De vierde is het verkorten of overbodig maken van besluitvorming. De laatste is adaptief zijn, maak ook een plan B op grote risico’s. Een voorbeeld is dat waar onderzoeken en participatie, normaal gesproken, pas later in het proces  beginnen, starten deze nu al vanaf de eerste dag. Dit zorgt voor een snellere doorlooptijd en voorkomt onnodige vertragingen in latere fases.

Pilot Parallel Plannen

Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) heeft deze werkwijze de afgelopen jaren getest in vier pilotprojecten in verschillende gemeenten. De resultaten zijn veelbelovend: in plaats van de gebruikelijke zes jaar, zitten de projecten nog steeds op planning om binnen twee jaar van initiatief naar start bouw te komen. Deze successen hebben ertoe geleid dat het ministerie nu onderzoekt hoe parallel plannen op grotere schaal kan worden toegepast.

Het versnellen van de woningbouwopgave is één van de belangrijkste speerpunten op dit moment, want de woningnood is hoog.

Cor Staal, wethouder gemeente Assen

Hackathon Parallel Plannen: Een proeftuin voor versnelling

Om de principes van parallel plannen verder te ontwikkelen en te testen, organiseerde Bouwstroom Noord de Hackathon Parallel Plannen. Tijdens deze intensieve sessie kwamen verschillende projectteams bij elkaar om in korte tijd een ruwe planning op te stellen, de besluitvorming te optimaliseren en randvoorwaarden vast te leggen. De hackathon werd begeleid door het consultancybureau Fakton. De hackathon kende een strak schema, waarbij verschillende thema’s aan bod kwamen die direct toepasbaar zijn in het versnellen van woningbouwprojecten. Het doel van de dag was om samen te leren en te verbeteren. Elk team werkte aan zijn eigen project, maar kon tegelijkertijd profiteren van de inzichten en ervaringen van andere teams.

Versnelling door Parallel Schakelen

Het eerste principe dat tijdens de hackathon werd behandeld, was Parallel Schakelen. Teams stelden een basisplanning op met behulp van puzzelstukken die verschillende procesonderdelen vertegenwoordigden. Vervolgens werd gekeken hoe bepaalde stappen naar voren konden worden gehaald en welke randvoorwaarden daarvoor nodig waren. Het resultaat: een eerste ruwe versie van een parallelle planning, waarin de verschillende fasen van het project gelijktijdig verlopen.

Kort Cyclisch Werken

Een tweede belangrijk principe is Kort Cyclisch Werken, waarbij processen in kortere tijd kunnen worden opgeleverd door anders te werken. De teams analyseerden welke procesonderdelen sneller uitgevoerd konden worden en hoe de planning daarop aangepast kon worden. Door processen continu te evalueren en te verbeteren, kan de doorlooptijd aanzienlijk worden verkort. 

Open Informatie Uitwisselen

Een derde belangrijk element in parallel plannen is open informatie-uitwisseling. Door vanaf het begin helder te communiceren met alle stakeholders en hen actief te betrekken bij het proces, wordt niet alleen tijd bespaard, maar ook de kans op verrassingen later in het traject verkleind. De teams maakten tijdens de hackathon een stakeholdersanalyse en voegden communicatieactiviteiten toe aan hun planning. 

Indikken Besluitvorming

Tot slot werd gekeken naar het principe van Indikken Besluitvorming. Het verkorten van de besluitvormingsprocessen, door bijvoorbeeld duidelijke mandatering en verantwoordelijkheden vast te leggen, zorgt ervoor dat knopen sneller doorgehakt kunnen worden. Hierdoor komt er ruimte vrij om sneller tot uitvoering over te gaan.

Denk in de kracht van het samen bouwen aan oplossingen en mogelijkheden.

Bothilde Buma, directeur-bestuurder Woonservice

Resultaten en Toekomst van Parallel Plannen

Aan het einde van de hackathon presenteerden de teams hun bevindingen tijdens de Bouwstroom Noord Inspiratiesessie, waar bestuurders van woningcorporaties, wethouders en directies van bouwbedrijven aanwezig waren. De teams deelden niet alleen hun inzichten, maar gaven ook aan hoeveel tijd zij hadden bespaard dankzij de toepassing van parallel plannen.  De dag werd afgesloten met een borrel, waar de betrokkenen konden reflecteren op de resultaten en de verdere implementatie van parallel plannen konden bespreken.

Van Proeftuin naar Vliegwiel

De hackathon fungeerde als proeftuin om te onderzoeken hoe projecten sneller op vlieghoogte kunnen worden gebracht en hoe parallel plannen verder geoptimaliseerd kan worden voor woningbouw in Nederland.

  • Door alle partijen gedragen nota van uitgangspunten, waar randvoorwaarden helder in zijn omschreven
  • Generieke planning waaraan iedereen zich conformeert
  • Besluitvorming; Bestuurlijk mandaat bij meerjaren begroting en niet per apart project
  • Procesbegeleider boven de partijen
  • Richt het proces zo in, dat de gezamenlijke voorspelbaarheid wordt georganiseerd en daarmee de capaciteit bij de betrokken partijen is geborgd
  • Waar het echt start, dat is bij de overtuiging dat dit alleen lukt als je echt samenwerkt en anders denkt.

Het start bij de overtuiging dat dit alleen lukt als je ook echt wil samenwerken.

Bothilde Buma, directeur-bestuurder Woonservice

Waardevolle middag

Cor Staal, wethouder bij gemeente Assen blikt terug op een waardevolle middag. “Het versnellen van de woningbouwopgave is één van de belangrijkste speerpunten op dit moment, want de woningnood is hoog. Daarnaast kampen we, net zoals bij iedereen, met spanning op de capaciteit. Ik heb ervaren dat parallel plannen een goed antwoord is, op het inkorten van voorbereidingstijd en het voorkomen van dubbel werk.”

Bothilde Buma, directeur-bestuurder bij Woonservice: “Het start bij de overtuiging dat dit alleen lukt als je ook echt wil samenwerken en denkt in de kracht van het samen bouwen aan oplossingen en mogelijkheden.” 

Ik heb ervaren dat parallel plannen een goed antwoord is, op het inkorten van voorbereidingstijd en het voorkomen van dubbel werk.

Cor Staal, wethouder gemeente Assen

Parallel Plannen: De Toekomst van Woningbouw?

Het versnellen van woningbouwprocedures is essentieel om tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar betaalbare woningen. De grootste vertraging ontstaat in de fase tussen het initiatief en de aanvraag van een omgevingsvergunning. “Door gericht aandacht te besteden aan het proces, is toch in een dag zo anderhalf jaar versneld en nog belangrijker zijn de randvoorwaarden benoemd om een snellere planning ook te kunnen realiseren”, aldus Annius Hoornstra, coördinator Parallel Plannen voor het ministerie van VRO. Het ministerie van VRO blijft de mogelijkheden van parallel plannen verder onderzoeken en ontwikkelen. Meer informatie of een online tool om je eigen project te versnellen? Ja ik wil Parallel Plannen.

Versnellen met Parallel Plannen? Het moet nu!

Bouwstroom Noord deelt

Kennisdeling is een belangrijke pijler binnen Bouwstroom Noord. Daarom deelt Bouwstroom Noord kennis, inzichten en ervaringen. Eerder verschenen de volgende artikelen:

Volg Bouwstroom Noord ook op LinkedIn

Laatste nieuws